خاطراتی خواندنی از شهید چمران

---

شهدا همواره و در همه عرصه‌ها الگو و نمونه بوده‌اند، چه در رزم و چه در زندگی. زندگی و سیره شهیدانی همچون دکتر «مصطفی چمران» را که مطالعه می‌کنیم درمی‌یابیم که آنان حتی در برخورد با جوانان چقدر دقیق عمل می‌کردند؛ به‌گونه‌ای که از افرادی عادی، چریک‌هایی می‌ساختند که خواب را برچشم دشمن حرام کنند.

---

 آنچه در ادامه می‌خوانید روایتی از این بعد از شخصیت شهید چمران است که به بهانه سالگرد شهادت این عارف مجاهد آمده است.

روایت زیر از زبان "سیدعباس حیدر راکوبی" عضو دسته موتورسواران جنگ‌های نامنظم بیان شده، که طی آن نحوه عضویت و پیوستن خود و دوستانش را به این ستاد بازگو کرده است.

نحوه آشنایی با شهید چمران

دکتر چمران یک روز جمعه آمد به پیست موتورسواری گیشا و پرسید که نمی‌ترسید با این سرعت بالا از تپه‌ها پایین می‌آیید؟ گفتیم نه.

گفت می‌توانید در جبهه همین کار را انجام دهید؟ گفتیم بله. گفت آنجا شرایط فرق دارد و زیر آتش دشمن است. چون تجربه‌ای از جنگ نداشتیم گفتیم مسئله‌ای نیست. فکر کردیم جنگ مثل فیلم‌هایی است که دیده بودیم.

ما یک عده موتورسوار بودیم که از همه جای تهران به اطراف شهر می‌رفتیم و موتورسواری می‌کردیم. یک روز آقایی به اسم محسن طالب زاده آمد و گفت که وزیر دفاع آمده. ما شنیده بودیم که دکتر چمران وزیردفاع است و چند سخنرانی‌اش را گوش کرده بودیم. آمد به پیست و ما هم رفتیم به دیدار ایشان. لحن خوبی داشت و به همین دلیل محو کلامش شدیم. تکیه‌کلامش عزیزجان بود. با ما احوالپرسی کرد و از وضعیت موتورسواری پرسید. خیلی خاکی برخورد می‌کرد. انگار نه انگار وزیر دفاع است.

به من گفت: "بچه کجایی؟"

گفتم: "میدان خراسان."

گفت: "من هم بچه سرپولک هستم."

پرسید: "چند وقت است که موتورسواری می‌کنی؟"

گفتم: "پنج، شش ساله."

گفت: "آقای طالب زاده چند موتورسوار را همراه کرده که به جبهه بیایند. اگر شما هم دوست داشتید، بیایید نخست وزیری تا به جبهه اعزام شوید. آنجا نیروهای مخصوص هستند که اگر شما با آن‌ها همراه شوید، پدر عراقی‌ها در می‌آید."

با همین لحن بیان کرد و ادامه داد ما ستاد جنگ‌های نامنظم تأسیس کرده‌ایم و شما خوب است به آن‌ها بپیوندید.

اواخر آبان بود که به جبهه اعزام شدیم. همان اول گفتند که جایی که می‌روید جبهه است و توپ و خمپاره دارد و حلوا خیرات نمی‌کنند. یک قطار را هم همان روزها منفجر کرده بودند.

ما را با اتوبوس و موتورهایمان را به اضافه موتورهای نخست‌وزیری با کامیون به اهواز بردند. اتوبوس هم نیمه‌شب در مسیر چپ کرد و شیشه‌هایش شکست. به اهواز رسیدیم و ما را در یک مدرسه مستقر کردند. بعد فرستادند به اردوگاه درب خزینه برای آموزش‌های لازم.

البته ما آنجا را به پیست موتورسواری تبدیل کردیم، ولی جلویمان را گرفتند و آموزش دادند. دوباره برگشتیم اهواز و موتورسوارها را در ستاد جنگ‌های نامنظم در ساختمان استانداری خوزستان مستقر کردند. یک اتاق متعلق به آقای چمران بود، یک اتاق متعلق به رهبر معظم انقلاب ـ که آن زمان با دکتر چمران به اهواز آمده بودند ـ و یک اتاق هم داده بودند به ما موتورسوارها.

---

 ما شنیده بودیم که دکتر چمران وزیردفاع است و چند سخنرانی‌اش را گوش کرده بودیم. آمد به پیست و ما هم رفتیم به دیدار ایشان. لحن خوبی داشت و به همین دلیل محو کلامش شدیم. تکیه کلامش عزیزجان بود.

---

اولین بار حضرت آقا را آنجا دیدم. یک‌بار با موتور از پله‌های ساختمان بالا می‌آمدم که خوردم زمین. حضرت آقا خندیدند و گفتند چرا با موتور از پله‌ها بالا می‌آیی که اینطوری بشوی؟ خیلی خاکی با ما رفتار می‌کردند.

یک‌بار که بنی صدر با آن بِلِیزِرش آمده بود استانداری جلوی ماشینش تک‌چرخ زدم و مسافتی را رفتم. حضرت آقا جلوی در استانداری ایستاده بودند. من را که دیدند خندیدند و گفتند: "من را هم سوار موتورت می‌کنی؟"

جبهه ملخ خور و ماسک نزدن رهبری

ماجرای ماسک نزدن رهبری در جبهه چه بود

---

آقا محسن، ماسکی را به آیت الله خامنه ای دادند. ایشان گفتند: «نه، ماسک نمی زنم، ماسک فایده ندارد.»آقا محسن گفت: «فایده دارد، نمی شود نزنید حاج آقا.»
گفتند: «پس این ریش بلند را چکارش کنم. این ماسک را اگر بزنم،
 شیمیایی از لای این ریش می رود تو.»

---

رژیم بعثی عراق در عملیات والفجر 10 هنگامی که باضعف و زبونی روبرو شد مناطق وسیعی را بمباران شیمیایی کرد و هزاران نفر از مردان، زنان و کودکان بی گناه را مصدوم کرد.مطلب زیر خاطره ای از آن دوران است که مربوط می شود به حضور مقام معظم رهبری در منطقه عملیاتی والفجر 10.

مرحله دوم عملیات، «والفجر 10» نام گرفت. قرار پیشروی تا دریاچه بود و از آنجا تا «سید صادق». شهرهای «خرمال» و «حلبچه» تصرف شدند. مردم به استقبال بچه ها آمدند. نیروهای عراقی گیج بودند.

گزارش هایشان به دستمان رسید. یکی از آنها را خواندم. فرمانده یکی از لشکرهایشان به دیگری می گفت: «معلوم نیست اینها از کجا می خواهند حمله کنند. از بالا دارد آدم می آید. معلوم نیست هدفشان چیست؟»
آخر سر هم تأکید می کردند فقط مقاومت کنید. مقاومت کردند؛ ولی از دو طرف قیچی شدند. پشت سرشان دریاچه بود و از روبه رو پیش می رفتیم.

در دیدگاه بودم و همه چیز را زیر نظر داشتم. گزارش می نوشتم و می بردم پایین، پیش آقا محسن. و بیشتر وقت ها آقا محسن می آمد دیدگاه و از پشت بی سیم، نیروها را از بالای ملخ خور هدایت می کرد.

تیپ «المهدی» اعلام کرد به جاده رسیده است؛ گفتیم: «نه، این جاده دوجیله نیست. یک جاده فرعی است. باید بروی جلوتر.»یک بار درگیری شدیدی شد. نیروهای دشمن جمع شده بودند تا با پاتک، منطقه را پس بگیرند. در همین لحظه، هواپیماهای خودی رسیدند، بمب هایشان را ریختند روی نیروها و تجهیزات دشمن. من با دوربین صحنه را می دیدم، ناخودآگاه با صدای بلند فریاد زدم: «دست تان درد نکند دست تان درد نکند.»

آنهایی که فرصت کردند، پا به فرار گذاشتند و بقیه زیر آتش بمب ها ماندند. روز دوم، با آقا محسن صحبت کردم که بروم جلو و او هم موافقت کرد. با تویوتا از همین جاده ای که تازه باز شده بود، می رفتم. وضع جاده خراب بود. فقط ماشین می توانست پایین برود، بالا آمدنش هم با خدا بود.

عراق حلبچه و روستاهای اطراف را شیمیایی زده بود. جنازه ها دراز به دراز، کنار رودخانه ها، جاده و لب چاه افتاده بودند. گوسفندها و گاوها گیج می خوردند ولو می شدند گوشه ای.زنی بچه به بغل افتاده بود. بغض در گلویم گلوله می شد و یکباره می ترکید. خانواده ای را همان اطراف دیدم. بچه کم سن و سال خانواده، گوشه ای آرام، دراز کشیده بود.چند قدم آن طرف تر، دومی همراه مادر، پهلو به پهلو افتاده بودند؛ و بقیه، پدر و دو سه نفر دیگر، با فاصله از آنها.

---

قرارگاه را از ملخ خور آوردند پایین، توی یکی از قرارگاه های ارتش عراق. چند روز پس از عملیات، «آیت الله خامنه ای» هم آمدند. لباس نظامی خاکی به تن داشتند. آمدند نشستند و با بچه ها گرم صحبت شدند. یک دفعه اعلام کردند که شیمیایی زدند.

---

با دو، سه نفر از بچه ها گوشه ای ایستادیم. هر چه ماسک بود، بین مردم پخش کردیم. «مجید تقی پور» به شیمیایی ها آمپول تزریق می کرد. مدام به این و آن می گفت: آمپول بیاورند؛ آمپول «آتروپین».آمدیم بالاتر. رفتیم شیاری را بررسی کنیم. افرادی را کنار الاغ و اسب ها و اثاثیه شان دیدیم. همه شان شیمیایی شده بودند؛ حتی الاغشان.

قرارگاه را از ملخ خور آوردند پایین، توی یکی از قرارگاه های ارتش عراق. چند روز پس از عملیات، «آیت الله خامنه ای» هم آمدند. لباس نظامی خاکی به تن داشتند. آمدند نشستند و با بچه ها گرم صحبت شدند. یک دفعه اعلام کردند که شیمیایی زدند.

آقا محسن، ماسکی را به آیت الله خامنه ای دادند. ایشان گفتند: «نه، ماسک نمی زنم، ماسک فایده ندارد.»

آقا محسن گفت: «فایده دارد، نمی شود نزنید حاج آقا.»گفتند: «پس این ریش بلند را چکارش کنم. این ماسک را اگر بزنم، شیمیایی از لای این ریش می رود تو.»

ایشان درست می گفتند و با این عملشان، به همه روحیه دادند. ایشان را که با این حالت می دیدند، قوت قلب می گرفتیم.نقشه عملیات را روی زمین پهن کردیم. آیت الله خامنه ای از عملیات سؤال کردند و هر کدام از فرماندهان توضیحاتی دادند.

روز دوم عملیات، نزدیک غروب آفتاب، فرمانده «لشکر 43» دشمن را اسیر کردیم. همان جا بازجویی مقدماتی را انجام دادیم. آقا محسن هم بود. او را نشان آن فرمانده دادم و پرسیدم: «ایشان را می شناسی؟»
گفت: «نه.» چند بار به آقا محسن نگاه کرد. سر تا پایش را ورانداز کرد و گفت: «نه، نمی شناسم.»